Datagedreven oplossingen als antwoord op maatschappelijke en stedelijke problemen: onder de noemer van smart city of smart society richten deze oplossingen zich op het verbeteren van de economie, duurzaamheid en/of leefbaarheid van de stad. De belofte hiervan is enorm, evenals de ambitie bij gemeenten.
Door data en technologie slim in te zetten is inderdaad veel publieke waarde te realiseren, maar zoals steeds meer gemeenten merken: dat gaat niet vanzelf. Nog te vaak blijft het bij pilots, die niet waarmaken wat beloofd wordt en moeilijk opschalen. Op basis van onze ervaring benoemen wij hierbij dé 3 vragen die iedere gemeente zich zou moeten stellen vóór het starten met een smart city pilot. Door deze vragen te beantwoorden val je niet in de grootste valkuilen en vergroot je de kans dat je een succesvolle en schaalbare pilot start.
Vraag 1: Waarom een smart city?
De makkelijkste vraag, maar ook de meest vergeten vraag. Het idee van smart cities is dat inzet van data en technologie de kern vormen van de aanpak van maatschappelijke vraagstukken. Het moet dus waarde opleveren voor de maatschappij. Het beantwoorden van de vraag “waarom?” moet dus eenvoudig zijn, namelijk om een oplossing te bieden voor een concreet probleem in de gemeente in lijn met de gemeentelijke doelen.
Maak daarom deze doelstelling vooraf expliciet in een businesscase, waardoor een gezamenlijk en gedragen beeld ontstaat van het doel van de pilot.
Vraag 2: Wat als het lukt?
Bedenk vooraf hoe de oplossing ingepast kan worden in de gemeentelijke processen als de pilot een succes blijkt. Wie gaat aan de slag met de data die uit een oplossing voortkomt? Wat betekent dit bijvoorbeeld voor het besluitvormingsproces en de veranderde werkwijze en is men hier klaar voor? Heeft het effect op medewerkers, bijvoorbeeld een verschuiving in werkzaamheden?
Een succesvol project heeft impact op de samenleving. Betrek daarom op tijd de juiste personen en partijen (inwoners, bedrijven en/of organisaties) zodat zij mee kunnen denken over de implementatie en voorbereid zijn op eventuele veranderingen. Stel jezelf de vraag wie de grootste belanghebbenden zijn en bepaal hoe je ze meeneemt in dit initiatief en op welk moment. Begin hier op tijd mee en voorkom daardoor weerstand.
Houd rekening met wet- en regelgeving. Hoewel innoveren een wendbare organisatie vraagt die niet denkt in beperkingen, kunnen wet- en regelgeving uiteindelijk een grote impact hebben. Een voorbeeld hiervan is de nieuwe privacy wetgeving (AVG). Bedenk dus welke beperkingen er zijn of zullen ontstaan bij het opschalen naar andere processen en neem dit mee in de pilot.
Vraag 3: Hoe houden we regie?
Smart city vraagt sector-overstijgend samenwerken en vereist een visie op en begrip van de kracht van data en nieuwe technologie. Goed leiderschap is cruciaal voor het slagen van Smart City. Smart City raakt direct gemeentelijke dienstverlening is geen ondersteunende IT-aangelegenheid. Beleg het opdrachtgeverschap daarom bij de directie. Zorg dat het management doordrongen is van de visie van de gemeente, de rol die digitalisering hierin heeft en het belang van de pilot.
Beantwoord daarbij de vraag welke managers digitale vaardigheid hebben en de organisatie mee kunnen nemen in de verandering. Zet hen in als netwerk binnen de gemeente en naar buiten. Groei toe naar een digitaalvaardige organisatie, waarbinnen pilots zich kunnen ontwikkelen tot een bestaande dienstverlening die daadwerkelijk een oplossing biedt voor de maatschappelijke problemen in uw gemeente.
Meer weten?
Alle vragen beantwoord en direct starten? Of hulp en ervaring nodig bij het beantwoorden hiervan? Wij helpen graag bij het vormgeven van een succesvolle smart city pilot en smart city strategie. Neem hierover contact op met Christian Verhagen of Anne van Esch.