In de vorige blogs hebben we toegelicht wat learning analytics is. Tevens hebben we aan de hand van een dashboard laten zien dat schaal in het hoger beroepsonderwijs van invloed is op studiesucces en welke interventies op basis deze informatie mogelijk zijn. Schaal van een onderwijsinstelling is echter niet de enige variabele die van invloed is op studiesucces. Studenten verschillen immers van elkaar. Zijn er bepaalde typen, of profielen, van studenten die het beter doen dan anderen? In dit derde en laatste blog van deze reeks gaan wij, wederom aan de hand van het dashboard, op zoek naar een antwoord op deze vraag.
Vooropleiding van student heeft grote invloed op studiesucces
Niet iedereen kan een HBO-opleiding volgen. Alleen met bepaalde vooropleidingen wordt een student toegelaten tot het HBO. In de regel wordt een student toegelaten tot een HBO-opleiding als hij of zij een Havo-, Vwo- of MBO-4-diploma heeft, eventueel aangevuld met aanvullende eisen (bijvoorbeeld bepaalde vakken). Hoewel je dus niet “zo maar” naar het HBO kan, zit er veel verschil in de vooropleiding. Een student met een Havo-diploma is vaak iets jonger dan een student met Vwo als vooropleiding. Bovendien is het niveau van het Vwo hoger en is de opleiding theoretischer van aard. Een student met een MBO-4-diploma heeft al een drie- of vierjarige vervolgopleiding achter de rug, is wat ouder en heeft meer ervaring met studeren. Uit het dashboard blijkt dat er grote verschillen zijn in studiesucces tussen studenten met verschillende vooropleidingen. Studenten met een Vwo-diploma studeren het snelst af: van de studenten die in 2008 aan een HBO-opleiding is begonnen, is 46% na 4 jaar afgestudeerd. Dit is ruim anderhalf keer zo veel als studenten met een Havo-diploma (28%) en ook substantieel meer dan studenten met een MBO-4-diploma (35%). Wat verder opvalt is dat na 8 jaar het percentage studenten met een Havo-diploma dat is afgestudeerd (67%) hoger is dan het percentage afgestudeerde studenten met een MBO-4-diploma (60%). De Havisten halen de MBO’ers dus als het ware in.
Vrouwelijke studenten doen het beter dan mannelijke op het HBO
Naast vooropleiding is geslacht een belangrijk kenmerk dat invloed heeft op studiesucces. 40% van de vrouwelijke studenten die in 2008 is gestart met een HBO-opleiding is na 4 jaar afgestudeerd, tegenover 27% van de mannelijke. Er zijn dus anderhalf keer meer vrouwelijke studenten die nomimaal (dat wil zeggen in 4 jaar) afstuderen dan mannelijke: een groot verschil. De mannen maken deze achterstand in de jaren erna ook niet meer goed.
Kennis over de invloed van kenmerken van studenten op studiesucces maakt gerichte ondersteuning mogelijk
Kennis over de effecten die bepaalde kenmerken of verzamelingen van kenmerken (zogenaamde profielen) van studenten hebben op studiesucces is van groot belang voor onderwijsinstellingen. De hiervoor genoemde kenmerken in relatie tot studiesucces zijn over het algemeen wel bekend in het hoger onderwijs. Echter, als we een tandje dieper gaan en meer gedetailleerde informatie over studenten relateren aan studiesucces, ontstaan vaak verrassende inzichten. Inzichten die niet gebaseerd zijn op onderbuik en gevoel, maar op harde data. Met deze kennis kan een instelling de begeleiding en ondersteuning van studenten zo veel mogelijk op maat maken, bijvoorbeeld met specifieke ondersteuningspakketten en individuele interventies. De werving, voorlichting en begeleiding kunnen worden aangepast gebaseerd op kenmerken van de studentenpopulatie, zodat voor nieuwe studenten een reëel beeld ontstaat van opleidingen en de werklast die daarbij hoort.
De belofte van learning analytics is groot
In drie blogs hebben we laten zien dat learning analytics gaat over het op diverse niveaus inzetten van inzichten verkregen uit analyse van (studenten)data. Om succesvol met learning analytics aan te slag te gaan, is het belangrijk het niet als ICT-project te benaderen maar als veranderopgave. Niet alleen de techniek is belangrijk, maar ook strategie, processen, mensen en zaken als privacy, ethiek en gegevensbescherming. Uiteindelijk is voor een succesvolle toepassing van learning analytics de docent de sleutel tot succes. De inzet van data en analytics moet een plek krijgen in het ‘beroepsbeeld’ van de docent. Het vraagt om een andere manier van werken, waar docenten en studenten zich voldoende senang bij moeten voelen.
We hebben aan de hand van analyses van open onderwijsdata en een dashboard het verband laten zien tussen schaal van onderwijsinstellingen en kenmerken van studenten en studiesucces. Op basis van deze relatief eenvoudig verkregen inzichten hebben we diverse mogelijke generieke interventies voor HBO’s geschetst. Meer detailinformatie en detailanalyses zullen tot meer gedetailleerde inzichten leiden, waardoor maatwerk en passende individuele interventies in het verschiet liggen. Kortom: de belofte van learning analytics is groot.