Op Europees niveau is de afgelopen jaren veel wet- en regelgeving gepubliceerd op het gebied van ICT en digitalisering. De impact hiervan kan erg groot zijn op alle lidstaten, ook op Nederland. Toch is deze impact niet altijd vooraf zichtbaar of wordt hier niet tijdig op geanticipeerd. De komende jaren raken dit soort Europese ontwikkelingen in een stroomversnelling. Wet- en regelgeving komt er aan op onder andere het gebied van data, kunstmatige intelligentie, digitale identiteit en cybersecurity. Maar zijn wij hier als Nederland wel klaar voor?
Impact wet- en regelgeving en de ontwikkelingen
Er bestaat een vrij uitgebreid proces van de totstandkoming van een Europese wet of regel tot de daadwerkelijke implementatie in Nederland. Indien er binnen Europa een richtlijn wordt vastgesteld, dan legt deze verplichtingen op aan de lidstaten, maar nog niet direct aan de burgers. Dat gebeurt door de implementatie van die wet of regel. Een verordening is een voorbeeld die regels bevat die direct gelden in alle lidstaten van de Europese Unie. Per Europese wet- of regel moet worden gekeken hoe deze kan worden geïmplementeerd: soms door de invoering of wijziging van een wet (denk aan de AVG), in andere gevallen middels een ministeriële regeling of besluit (of een combinatie).
Dit proces van implementatie is een tijdrovend en intensief proces en vraagt veel van overheden, bedrijven en toezichthouders. De impact van een Europese wet- of regel moet worden onderzocht, net als de raakvlakken met (bestaande) Nederlandse wetten en regels en er moet een strategie worden bepaald van uitvoering. De geschiedenis leert ons dat dit proces jaren in beslag kan nemen.
De ontwikkelingen op het gebied van digitalisering lijken dat tempo te overstijgen. Er is een groeiende behoefte aan kaders en handvatten hoe om te gaan met onze digitale identiteit, maar ook met een visie op hoe om te gaan met algoritmes of gezamenlijke regels rondom cybersecurity. Voorbeelden van wet- en regelgeving die er uit de koker van Europa komen zijn Accessibility Act, Digital Services Act, Digital Markets Act, Data Act, eIDAS-verordening en AI Act. En dit zijn slechts enkele voorbeelden.
Begin vandaag nog de impactbepaling van de nieuwe wet- en regelgeving op jouw organisatie
Mijn stelling is dat wij hier als Nederland nu iets mee moeten: start direct met een impactbepaling van al deze ontwikkelingen. Breng in kaart wat er aan komt, met welk tempo, wie daarbij betrokken zijn en vooral: wat de kansen en mogelijkheden zijn van deze Europese ontwikkelingen. Gezien de grote impact van dit soort ontwikkelingen op burgers en bedrijven wil je als Nederland niet alleen de focus leggen op het voldoen aan wet- en regelgeving, maar kijken hoe je deze kunt inzetten om het digitaliseringsbeleid (en uitvoering) verder te brengen.
Meer weten?
Nieuwe wet- en regelgeving kan impact hebben op jouw organisatie. Wil je de organisatie zo goed mogelijk voorbereiden, start dan direct met de impactbepaling. Merk je dat je zoekende ben naar een sparringspartner op dit onderwerp, of wil je meer informatie? Neem dan met mij (Cleo van Engelen) contact op via cleo.vanengelen@vka.nl.