ICT-projecten en overheid is vaak een lastige combinatie. Zo ook nu al de commotie rondom de ontwikkeling van de Coronavirus App. Die zou op basis van veilige gegevensuitwisseling de verspreiding van het coronavirus in kaart kunnen brengen en daarmee kunnen inperken. Een mooi streven maar kan zoiets lukken? Met de bril van een Onafhankelijk Kritisch Geweten neem ik de belangrijkste succesfactoren door.
De overheid en ICT, tja daar is al veel (negatief) over geschreven. Je hoeft de Bureau ICT toetsen maar te volgen en je weet dat elk project van boven de 5 miljoen Euro vaker niet dan wel succesvol is. Toch zijn er in onze praktijk voorbeelden hoe het wel kan slagen. Zelfs al heb je met politieke, publieke en maatschappelijke druk te maken en worden snelle prestaties verwacht. Belangen, belangengroeperingen, experts en het publieke debat dragen bij aan de urgentie. Het is daarom complex en lastig dit soort Corona App binnen enkele weken met politieke ambities te implementeren.
Om lastige projecten met ICT, zoals een Corona App te doen slagen, geef ik 7 tips als Onafhankelijk Kritisch Geweten. Vanuit onze jarenlange ervaring met het adviseren en realiseren van complexe projecten met ICT hebben wij zeven succesfactoren – of zoals je wilt faalfactoren- verzameld. Wanneer deze “op orde zijn”, kan de corona app succesvol worden gerealiseerd.
- Doelmatigheid. De ICT-toepassing past bij het doel. Natuurlijk is deze app in potentie een “lifesaver”. Maar zijn de risico’s bijvoorbeeld rondom de planning voldoende doordacht.
- Organisatie en regie. Tja, als je ziet hoe de selectieprocedure verloopt van de shortlist naar de longlist vraag je je af of je de juiste selectiecriteria en besturing hebt ingericht. Een aantal adviseurs spuien hun gal al in het NRC-artikel 18-4-2020.
- Ingericht programmamanagement en projectleiding. Je hebt hier ervaren rotten nodig die organisatie, resultaten, baten en “appatons” in samenhang kunnen leiden. Een rechte rug naar de politiek en ontkoppeling van het politieke tijdspad en gebruikers-tijdpad helpt de slagingskans te maximaliseren.
- Samenwerking. Goed om te zien dat het ministerie een flink multidiciplinair team uit de medische hoek, IT en privacy heeft samengebracht. Het is echter niet gelukt om vooraf de principes afgestemd te hebben. Een communicatiestrategie en heldere leidinggevende principes helpen gemor in het publieke debat te geleiden.
- Architectuur en technische haalbaarheid. De technici zijn aan het bakkeleien over bluetooth of WiFi, centrale of decentrale opslag. Hier doemt de politieke architectuurangst van het EPD uit het verleden of AVG-wetgeving van recentere datum weer op. Elke keuze heeft beperkingen maar je zult principes als veiligheid, eenvoud en betrouwbaarheid als fundamentele dillema’s moeten afwegen. Denk in kleine stappen door klein te beginnen en gaandeweg de maanden en jaren functies toe te voegen. Leer van de ING-bank app. De eerste versie kon alleen je bankrekening checken! Hergebruik wat er al is ontwikkeld helpt ook, mits dit aansluit bij de afgestemde principes.
- Tijd en geld zijn voor zulk nobel streven geen issue. Alhoewel planning voor de haalbaarheid als grootste risico zal gelden. Haast is de moeder van de mislukking (Herodotos).
- Baten voor de BV Nederland. Net als een intelligente lockdown krijgen we een intelligente unlock. Het gebruik van een soortgelijke App in de strenge stadstaat Singapore heeft maar 20% gebruikers. Nederlanders gaan dit alleen downloaden als ze het voordeel zien. Maar zeker niet iedereen. Met transparante communicatie, privacy voorwaarden en social media is dit naar mijn idee goed te doen. Echter verwacht geen wonderen voor de korte termijn. De baten liggen pas bij het voorkomen/containen van de volgende pandemie!
Dus, beste publieke sector, maak gebruik van je eigen OKG en betrek je tegengeluid, begin klein (ook in de verwachtingen!). Stel leidinggevende principes op voor selectie, gunning, advisering en realisatie. Het kan slagen! Heb bovengenoemde succesfactoren op orde dan is het geen meloen: groen van buiten op doelstellingen, rood van binnen vanwege de onhaalbaarheid. Met regie, leidinggevende principes, planning en een ferme communicatiestrategie op orde dan slaagt het. Met deze App heb je een goed hulpmiddel in het arsenaal van mogelijkheden de (volgende) pandemie te beteugelen in Nederland.
Voor reacties mail Ed van Doorn email ed.vandoorn@vka.nl