De Nationale Data Podcast
De podcast voor datagedreven organisaties, met inspirerende verhalen over data, algoritmes en artificiële intelligentie (AI) in de publieke sector. In 20 minuten wordt u bijgepraat over de laatste ontwikkelingen op het gebied van data en hoort u hoe overheden data en technologie inzetten bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken.
En volg ons op iTunes, Spotify of Soundcloud.
#57 – Bestaanszekerheid vergoten door verantwoord delen van data
Met Diana Starmans (lid raad van bestuur Sociale Verzekeringsbank (SVB)) en Christian Verhagen (adviseur en partner VKA)
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) zet zich in om de bestaanszekerheid te vergoten door proactief ervoor te zorgen dat mensen krijgen waar ze recht op hebben. Door niet-gebruik van regelingen zoals de Aanvullende inkomensvoorziening voor ouderen (AIO) kan de bestaanszekerheid echter in de knel komen. Om potentiële AIO-rechthebbenden te benaderen is het nodig om data van de SVB en het UWV te combineren. Om dit verantwoord, zonder aantasting van de privacy, te doen heeft de SVB een pilot gedaan met Multi Party Computation (MPC), een innovatieve techniek waarmee data versleuteld worden. In deze podcast gaat Diana Starmans in op de resultaten en lessen van deze succesvolle pilot.
Shownotes:
Lees hier de Brief SVB met resultaten pilot gerichte bevordering gebruik AIO: link.
#56 – Digitaliseringsvisie in de politiek
Met Nico Drost (Tweede Kamerlid namens de ChristenUnie) en Sara van der Laan (adviseur VKA)
Hoe kom je in de politiek tot een visie over digitalisering? En op welke manier maak je de verbinding tussen technologie en publieke waarden? In deze podcast gaat Sara van der Laan in gesprek met Tweede Kamerlid Nico Drost om te bespreken hoe zijn partij is gekomen tot een visie op digitalisering. Wat is ervoor nodig om een goede visie uit te zetten, die op lange termijn relevant blijft? Technologische ontwikkelingen volgen elkaar zo snel op dat de politiek deze maar lastig lijkt bij te kunnen benen. Nico vertelt hoe een stevige visie hierbij kan helpen.
Shownotes:
De digitaliseringsvisie ‘Meer dan enen en Nullen’ van de ChristenUnie (te vinden via https://wi.christenunie.nl/digitaliseringsvisie)
Podcast over het wrr-rapport opgave AI: link.
#55 Hoe maak je data zichtbaar en duidelijk voor anderen?
Levien Nordeman en Marlijn Mulder
In het boek ‘Het spiegelpaleis van data’ gaat Levien Nordeman opzoek naar het antwoord op deze vraag. Marlijn Mulder (VKA) gaat met hem in gesprek over zijn boek, zijn favoriete datakunstwerk en wat we zelf kunnen doen om data begrijpelijker en tastbaarder te maken.
#54 Is AI de oplossing voor schaarste in de zorg? – Reportage van de Data & Good Health dag van de Data Week NL 2023
Jeroen Tas (Keynote speaker over AI – Data & Good Health dag – Data Week NL), Sara van der Laan (VKA) en Marlijn Mulder (VKA)
Collega’s Sara van der Laan en Marlijn Mulder verdiepen zich in de verbinding van AI, data en de zorg. Daarvoor gaan ze in gesprek met Jeroen Tas, keynote speaker over AI in de zorg op de Data Week NL. Kan AI werk uit handen nemen? En wat levert ons dat op? Hoe moeten we die data dan gebruiken in de zorg en wat is daarvoor nodig? Jeroen Tas beargumenteert dat een systeemverandering nodig is, we moeten van een reactieve naar preventieve zorg en juist speelt daarin een cruciale rol.
#53 Digitale Zaken: in gesprek met Tweede Kamerlid Hawre Rahimi
Hawre Rahimi (Tweede Kamerlid namens de VVD) en Christian Verhagen (partner en adviseur VKA)
De overheid wordt steeds digitaler en heeft daarbij ook een stevige ambitie. Er speelt dan ook veel binnen de overheid, van algoritmes tot een digitale identiteit. De vraag is echter wat nu echt nodig is, en of er niet te veel ambities zijn. Over de vraag wat echt nodig is op dit moment gaan we in gesprek met Hawre Rahimi, Tweede Kamerlid namens de VVD met de goed gevulde portefeuille BZK Informatiesamenleving & overheid en Logius, Archiefwet, Identiteit (o.a. paspoort, RviG) Diza Digitale overheid, BRP.
#52 Privacy Enhancing Technologies, hype of blijvertje?
Frank van Vonderen (Expert op het snijvlak van data, privacy en technologie) en Sara van der Laan
Organisaties kijken steeds vaker naar Privacy Enhancing Technologies om risico’s op het gebied van privacy te verkleinen en mogelijkheden van verantwoord datagebruik te vergroten. Maar wat zijn PET’s eigenlijk en welke soorten PET’s zijn er op de markt? Is de inzet van PET’s een hype of een blijvertje, en zijn er al best practices voor voor gebruik van PETS in de publieke sector? In deze podcast gaat Sara van der Laan in gesprek met Frank van Vonderen, expert op het snijvlak van data, privacy en technologie. Hij neemt ons mee in de wereld van PET’s, en de do’s en don’ts.
Shownotes: Whitepaper PETs in de praktijk – Van belofte naar toepassing.
#51 Waarden borgen, hoe doe je dat?
Marlies van Steenbergen (lector Hogeschool Utrecht) en Marlijn Mulder (VKA)
We horen het steeds vaker, data en algoritmes moeten verantwoord worden ingezet. Ook wordt er gevraagd de menselijke maat terug te brengen en waarden te borgen in nieuwe toepassingen, maar hoe doe je dat? In deze podcast gaat MarlijnMulder in gesprek met Marlies van Steenbergen, lector Betekenisvol Digitaal Innoveren, over value-sensitive design. Marlies neemt ons mee in wat value-sensitive design is, hoe je dit ontwerpprincipe kan toepassen, maar vooral ook, wat het ons oplevert.
#50 Data en de energietransitie
Met Annemieke Bulters (Chief Data & Digital Officer bij Enexis) en Christian Verhagen (VKA)
De energietransitie is een enorme opgave, waarbij data essentieel zijn. Deze data liggen niet alleen bij overheden, maar ook bij netbeheerders. Samenwerking en het delen van data zijn dan ook noodzakelijk voor een effectieve aanpak van de energietransitie. In deze podcast gaan we hierover in gesprek met Annemieke Bulters, de CDO van Enexis. We spreken over de rol van netbeheerders en hoe zij zelf data inzetten, maar ook over de barrières en kansen bij samenwerking met overheden.
#49 Een filosofische datapodcast!
Met Miriam Rasch (filosoof en schrijver) en Marlijn Mulder (VKA)
Een filosofische datapodcast! Marlijn Mulder gaat in gesprek met filosoof en schrijver Miriam Rasch. Ze spreken over hoe de datageficeerde wereld steeds meer “frictieloos” wordt en wat dat voor ons als mens betekent. En wat is data-ethiek eigenlijk? Ook de praktische kant komt aan bod: Hoe ziet een data-ethische organisatie eruit? En wat kunnen we zelf doen?
#48 Met datavertalers naar Actionable Insights
Met Arun Rampersad (Datadirigent, Partner in Eduction van de Haagse Hogeschool, Voorzitter Werkgroep Data Science Governance bij DAMANL, Associate van VKA) en Sara van der Laan (VKA)
De kern van datagedreven werken is om met data te komen tot een Actionable Insight, een inzicht waarnaar je kunt handelen. Maar hoe kom je van data naar een Actionable Insight? Wat is de rol van de datavertaler daar in? En hoe gaat Data Science Governance helpen om deze processen te verankeren? In deze aflevering vertelt onze gast, Arun Rampersad, over zijn ervaring, vanuit de praktijk en vanuit onderwijs ten aanzien van datagedreven werken.
Show Notes:
Gratis e-learnings omtrent datageletterdheid en andere informatie over Data Science Governance zijn de vinden via https://www.datadirigent.academy/
#47 Data en AI in de Tweede Kamer
Met Lisa van Ginneken (Tweede Kamerlid voor D66 en portefeuillehouder ICT), Sara van der Laan (VKA) en Frank van Gameren (VKA)
De ontwikkelingen op het gebied van Data & AI worden in politiek Den Haag steeds belangrijker. Hoe gaat de Tweede Kamer om met datavraagstukken? Waar liggen de prioriteiten? En hoe staat het nu eigenlijk met de IT-kennis van Kamerleden? Tweede Kamerlid en oud-VKA collega Lisa van Ginneken neemt ons mee in de Data & AI prioriteiten van Den Haag, haar ervaring als commissielid en de stand van zaken bij de vaste commissie voor Digitale Zaken.
#46 Mogelijkheden en beperkingen van machine learning algoritmes
Met Marjolein Fokkema (universitair docent aan de Universiteit van Leiden) en Stefan de Blij (VKA)
Op welke manieren wordt artificiële intelligentie gebruikt in de meer klassieke statistische vakgebieden als de klinische psychologie? En wat is hier eigenlijk nieuw? Wat maken beslisbomen bruikbaarder dan andere machine learning modellen? Onze gast Marjolein Fokkema kan hier veel meer over vertellen en het is een boeiend en verdiepend gesprek geworden.
#45 De Meetmaatschappij
Met Berend van der Kolk (Universitair hoofddocent, Vrije Universiteit Amsterdam, School of Business and Economics) en Marlijn Mulder (VKA)
We meten er tegenwoordig op los, bijna alles wordt omgezet naar KPI’s, scores en meetwaarden. We worden op die metingen beoordeeld, ze bepalen wat de juiste beslissing is, welke schoenen we willen kopen en hoe goed we onze sportdoelen halen. Maar is meten eigenlijk wel weten? Vergeten we niet méér door al ons meetgedrag? Berend van der Kolk deed onderzoek naar het fenomeen van ‘De meetmaatschappij’ en wilde met ons in gesprek over het effect van meten.
#44 AI in selectiepsychologie vanuit wetenschappelijk perspectief
Met Marise Born (hoogleraar Personeelspsychologie aan de Erasmus Universiteit) en Stefan de Blij (VKA)
Op welke manieren wordt artificiële intelligentie ingezet in het selecteren van nieuw personeel? Wat is er nieuw ten opzichte van meer traditionele selectiemethoden? Wat zijn belangrijke zaken om op te letten als je AI voor selectie wil inzetten? Onze gast Marise Born kan hier veel meer over vertellen en het is een boeiend gesprek geworden.
#43 Data en het openbaar vervoer
Met Roy van den Berg (Product Manager data services bij Translink) en Christian Verhagen (VKA)
Iedereen die met het openbaar vervoer reist checkt in met een chipkaart. Translink is de organisatie die deze transacties (2,6 miljard per jaar!) verwerkt. Met deze data zijn bijvoorbeeld reisbewegingen in kaart te brengen. Roy van den Berg van Translink gaat in deze podcast in op hoe overheden deze data kunnen gebruiken, bijvoorbeeld voor datagedreven beleid op het gebied van mobiliteit. Ook gaat hij in op hoe Translink omgaat met privacy en hoe de data wordt gedeeld en beschikbaar gemaakt.
#42 Special Edition! WRR-rapport Opgave AI: Wat gaat AI voor ons betekenen?
Met Haroon Sheikh, senior wetenschapper bij de WRR en bijzonder hoogleraar aan de VU, Marlijn Mulder, Expert Data Ethiek, Stefan de Blij en Sara van der Laan
Afgelopen november is rapport “Opgave AI” gepubliceerd door de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR). Hierin beschrijft de WRR Artificiële Intelligentie als nieuwe ‘systeemtechnologie’ die onze maatschappij blijvend zal veranderen. In het rapport worden aanbevelingen gedaan over hoe de overheid en samenleving AI moeten laten landen. In deze speciale editie spreken we niet alleen Haroon Sheikh, coördinator van het rapport te gast, maar ook Marlijn Mulder, expert in data-ethiek. Samen gaan we de diepte in over het rapport en de aanbevelingen die daarin worden gedaan.
#41 Aan de slag met data als kleinere gemeente
Met: Rita Prins, Product Owner Data bij de gemeente Hengelo en Sara van der Laan
Voorbeelden van grote overheidsorganisaties die hun dienstverlening versterken met behulp van data zijn er genoeg. Maar als middelgrote of kleine gemeente is het soms zoeken. Hoe ga je aan de slag, waar begin je? Is kleiner zijn een hindernis of juist een kracht? En welke tips zouden andere gemeenten kunnen helpen in hun aanpak? In deze podcast spreken we Rita Prins, Procuct Owner data bij de gemeente Hengelo over hun aanpak en visie als het gaat om datagedreven werken.
#40 Datagedreven werken: inzichten uit de wetenschap
Met: Rebecca Moody (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Christian Verhagen
Overheden zetten steeds vaker in op datagedreven werken. Veel dingen gaan er goed, maar hoe komt dat? En waarom lukt het soms ook niet? Rebecca Moody van de Erasmus Universiteit Rotterdam doet bij verschillende overheden onderzoek naar de succesfactoren en barrières van datagedreven werken. In deze podcast gaat ze in op de best practices en epic failures die ze daarbij tegenkomt. Zo blijkt de rol van ‘datavertaler’ cruciaal en is vertrouwen nodig van ambtenaren in dat ze de goede dingen doen in het belang van de burger. Leeftijd van medewerkers lijkt daarentegen weer veel minder relevant voor het succes van datagedreven werken.
#39 AI voor meer kansengelijkheid
Met: Sennay Ghebreab (Civic AI Lab / Universiteit van Amsterdam) en Christian Verhagen
Er is veel aandacht voor de risico’s die algoritmes en artificiële intelligentie (AI) met zich mee kunnen brengen. Algoritmes staan dan ook onder verscherpt toezicht. Het gebruik van algoritmes kan echter ook juist bijdragen aan eerlijker besluitvorming en meer kansengelijkheid. Sennay Ghebreab doet onderzoek naar hoe algoritmes eerlijker kunnen en hoe data en AI gedemocratiseerd moeten worden. In deze podcast legt hij uit wat daarvoor nodig is en hoe technologie een plek kan krijgen in de toekomstige samenleving.
#38 Eigenaarschap en datakwaliteit als succesfactoren
Met: Erik Beulen (Tilburg University / TIAS Business School) en Christian Verhagen
Op veel plekken wordt ingezet op data en datagedreven werken, zowel binnen als buiten de overheid. Maar slechts 15% van de organisaties haalt echt profijt uit data. Erik Beulen deed onderzoek naar hoe dit kan en wat er nodig is om als organisatie echt waarde te halen uit data. Centraal daarbij staat goed datamanagement. In deze podcast gaat Erik Beulen in op het onderzoek en het belang van eigenaarschap en datakwaliteit als succesfactoren voor datagedreven werken.
#37 Verschuivende datamacht en mogelijke tegenkracht
Met: Kathalijne Buitenweg (oud-politica voor GroenLinks, auteur ‘Datamacht en Tegenkracht’) en
Sara van der Laan
Met groeiende hoeveelheden data vergaart de overheid zich een grotere machtspositie ten opzichte van burgers. Hierdoor staan we voor een uitdaging op passende tegenkracht te organiseren. Wat zijn de risico’s bij uitblijven van tegenkracht? Wat voor rol speelt transparantie hierin? En wat voor kansen kunnen data hierin ook juist bieden? In deze podcast bespreken we met Kathalijne Buitenweg haar boek: ‘Datamacht en Tegenkracht’.
Show Notes:
Met het boek Datamacht en tegenkracht sluit Kathalijne haar politieke jaren af.
#36 Data en AI voor grensoverschrijdende digitale zorg
Met: Hugo van Haastert (min VWS / Europese Commissie) en Christian Verhagen
Grensoverschrijdende digitale zorg heeft topprioriteit in Europa. Het gebruik van data en AI wordt daarbij steeds belangrijker. Tegelijkertijd zijn er nog grote uitdagingen in de zorg, bijvoorbeeld bij het delen van zorgdata tussen lidstaten en het organiseren van datasoevereiniteit. In deze podcast gaat Hugo van Haastert (gedetacheerd nationaal expert op het gebied van digitale zorg en AI voor de Europese Commissie) in op de ontwikkelingen vanuit Brussel en hoe Europa verder inzet op het gebruik van data en AI in de zorg.
#35 Vertrouwen van burgers vergroten door transparante algoritmes
Met: Esther Nieuwenhuizen (promovenda bij Bestuurs- en Organisatiewetenschap, Universiteit Utrecht), Sara van der Laan en Christian Verhagen.
Vertrouwen van burgers in besluiten van de overheid is belangrijk. Dit maakt de vraag hoe transparant de besluitvormingsprocessen moeten zijn wanneer gebruik gemaakt wordt van algoritmes zeer relevant. Welke vormen van transparantie vergroten daadwerkelijk het vertrouwen van burgers in die besluiten? Het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap van de Universiteit Utrecht onderzoekt deze relatie tussen transparantie van algoritmes en het vertrouwen van burgers in de besluiten die met behulp van algoritmes genomen worden. In deze podcast vertelt Esther Nieuwenhuizen over het onderzoek dat zij in dit kader uitgevoerd heeft bij de Nationale Politie.
Show Notes:
Het volledige onderzoeksrapport van Esther Nieuwenhuizen is te vinden via de website van de Universiteit Utrecht.
#34 Betrouwbare AI, algoritmes en assurance
Met: Mona de Boer (NOREA) en Christian Verhagen
De rol van algoritmes in besluitvormingsprocessen wordt steeds groter, en daarmee ook de roep om meer verantwoording over het ontwerp, de implementatie en toepassing van algoritmes. De kennisgroep Algorithm & Assurance van de NOREA heeft onderzocht of en hoe zekerheid kan worden geboden bij algoritmes en wat de rol van de IT-auditor daarbij kan zijn. In deze podcast gaat Mona de Boer (onder andere voorzitter van de werkgroep) in op dit onderzoek en de recent gepubliceerde ‘NOREA Guiding Principles Trustworthy AI-Investigations’.
Show Notes:
Het nieuwsbericht en de ‘NOREA Guiding Principles Trustworthy AI-Investigations’ zijn te vinden op de website van de NOREA.
#33 Aandacht voor algoritmes (Algemene Rekenkamer)
Met: Miranda Pirkovski (Algemene Rekenkamer) en Christian Verhagen
De Algemene Rekenkamer heeft onderzocht hoe de rijksoverheid algoritmes gebruikt. Naar aanleiding van dit onderzoek verscheen op 26 januari het rapport ‘Aandacht voor algoritmes’ en een toetsingskader waarmee overheden grip kunnen houden op hun algoritmes. In deze podcast gaat onderzoeker en projectleider Miranda Pirkovski in op de belangrijkste conclusies en aanbevelingen van het rapport en het toetsingskader.
Show Notes:
Voor meer informatie over het rapport van de Algemene Rekenkamer en het toetsingskader zie de website van de Algemene Rekenkamer.
#32 Waardevolle AI voor gezondheid
Met: Annemieke Nennie (ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en Christian Verhagen
Artificiële intelligentie (AI) biedt kansen om de kwaliteit van de zorg nog verder te vergroten. Het VWS-programma Waardevolle AI voor gezondheid heeft tot doel om deze kansen te realiseren, en om te zetten naar concreet ervaren waarde voor patiënten, zorgverleners en burgers. In deze podcast is Annemieke Nennie te gast, programmamanager bij het ministerie van VWS. Zij gaat in op de waarde van AI, het belang van een data-ecosysteem en de randvoorwaarden daarbij.
#31 Datagedreven aanpak van maatschappelijke opgaven
Met: Tim Faber (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en Christian Verhagen
Data en AI staan bij veel overheden op de agenda. Data biedt kansen bij de aanpak van maatschappelijke opgaven en zoals nu ook bij de aanpak van de coronacrisis. Er is dan ook veel aandacht voor bijvoorbeeld de Data Agenda Overheid en op allerlei plekken vinden datagedreven initiatieven plaats, maar er is ook nog veel te winnen. In deze podcast gaat Tim Faber, Projectleider (Big) Data & AI bij Ministerie van BZK, in op de vraag wat daarvoor nodig is en wat de uitdagingen zijn, waarbij de maatschappelijke opgave centraal staat.
#30 Innovatie en publieke waarden
Met: Marieke van Putten (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ) en Christian Verhagen
De overheid zet volop in op datagedreven innovatie, bijvoorbeeld met behulp van artificiële intelligentie (AI). Het betrekken van burgers is daarbij cruciaal, maar niet altijd makkelijk. In deze podcast gaat Marieke van Putten, senior innovatie manager bij het ministerie van BZK, in op de vraag hoe overheden verantwoord kunnen innoveren en opschalen. Centraal daarbij staat het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, (publiek-private) samenwerking en het borgen van publieke en democratische waarden.
#29 Artificiële intelligentie en de rechtsstaat
Met: Prof. Mireille Hildebrandt (Vrije Universiteit Brussel en de Radboud Universiteit) en Christian Verhagen
Het gebruik van artificiële intelligentie (AI) en algoritmes hebben steeds meer invloed op ons dagelijks leven. Dit heeft ook gevolgen voor de rechtstaat en de vrijheid van burgers. In deze podcast gaat jurist en filosoof Mireille Hildebrandt in op hoe technologieën als AI en blockchain het recht raken en wat dit betekent voor onder andere het functioneren van de rechtsstaat en de ethische aspecten die daarmee samenhangen. Daarnaast gaat ze in op het onderzoek ‘Counting as a Human Being in the Era of Computational Law’ waarvoor ze in 2018 de prestigieuze ERC-Advanced Grant toegekend kreeg van de Europese onderzoeksraad.
#28 Robots en de mens
Met: : Jos de Mul (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Christian Verhagen
Robots worden steeds slimmer. Ze krijgen dan ook een steeds grotere rol in onze samenleving. Maar hoe vergelijkbaar is een robot met de mens? Moeten we bang zijn voor hun superieure intelligentie? En moeten robots ook rechten krijgen, zoals eerder werd geopperd in het Europees Parlement? In deze podcast gaan we hierover in gesprek met Jos de Mul, hoogleraar wijsgerige antropologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
#27 Data als facilitator voor de energietransitie
Met: Ronald Root, Manager Data Science and Business Innovation bij Eneco en Gijs de Groot
De uitdagingen waar Nederland voor staat door klimaatverandering zijn enorm. In het Klimaatakkoord is een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 49% in 2030 en met 95-100% in 2050 afgesproken. Dit kunnen we realiseren door meer duurzame energie op te wekken en door als consumenten en bedrijven minder energie te gebruiken. Data spelen een belangrijke bij het realiseren van de doelen uit het Klimaatakkoord. Niet alleen kunnen o.b.v. data allerlei berekeningen worden uitgevoerd (bijv. wat is de gunstigste plek voor het plaatsen van windmolens?), maar ook het gedrag van consumenten en bedrijven worden beïnvloed. Ronald Root, Manager Data Science and Business Innovation bij Eneco, vertelt in deze aflevering meer over de rol van data in de energietransitie.
#26 De Nederlandse AI coalitie
Met: Kees van der Klauw (Nederlandse AI Coalitie) en Christian Verhagen
Nederland wil koploper worden op het gebied van Artificial Intelligence (AI). De Nederlandse AI Coalitie brengt kennis en initiatieven op dit vlak bij elkaar in een publiek-private samenwerking om deze ambitie te realiseren. Coalitiemanager Kees van der Klauw geeft in deze podcast een inkijkje in hoe dit gaat. We gaan in op het AI-ecosysteem, het verbinden van de techniek met de sociale, juridische en ethische aspecten van AI en de lessen die wij kunnen leren van andere landen.
#25 Small data: hoe vind je een speld in een hooiberg?
Met: Rens van der Schoot, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, Gijs de Groot en Lotte Meindertsma
Geen podcast over big data deze keer, maar over small data. Wat is dat eigenlijk, small data? En hoe helpen small data analysetechnieken in de zoektocht naar relevante informatie (bijvoorbeeld over Corona)? Onze gast Rens van der Schoot, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, vertelt hier alles over.
Show Notes:
#24 De Blockchain & AI coalities
Met: Marloes Pomp (Dutch Blockchain Coalition / Nederlandse AI Coalitie) en Christian Verhagen
Nederland heeft een Blockchain Coalitie en een AI Coalitie. Deze coalities hebben tot doel om het gebruik van deze technologieën te bevorderen en kansen te benutten. Ook bij overheden liggen kansen. In deze podcast is Marloes Pomp te gast. Zij is betrokken bij beide coalities en begeleidt verschillende blockchain en AI-pilots binnen de overheid. We gaan in op deze pilots, de geleerde lessen en de vraag wat nodig om een volgende stap te zetten richting opschaling.
#23 De juridische aspecten van digitale innovaties
Met: Sandra van Heukelom-Verhage (Pels Rijcken) en Christian Verhagen
Succesvol innoveren met data en technologie kan alleen als het ook mag. De jurist wordt dan ook steeds belangrijker. Niet als ‘showstopper’ maar juist om innovatie mogelijk te maken. In deze podcast is Sandra van Heukelom-Verhage te gast. Zij vertelt over het belang van het tijdig betrekken van de meedenkende jurist, de juridische en ethische kant van technologie en waarom eigenaarschap van data zo complex is.
#22 Menselijke grip op algoritmen
Met: Jan Middendorp (VVD) en Christian Verhagen
Algoritmes bieden kansen. Zo kunnen beslissingen door het gebruik van algoritmes beter en sneller genomen worden. We zien dan ook dat algoritmes een steeds belangrijker onderdeel worden van ons dagelijks leven. Tegelijkertijd schuilt er ook een risico in het gebruik van algoritmes. Om grip te houden op deze risico’s kwam Tweede Kamerlid Jan Middendorp vorig jaar met de initiatiefnota ‘Menselijke grip op algoritmen’. In deze podcast gaan we in gesprek over deze nota en de kabinetsreactie daarop.
#21 Datagedreven werken op het platteland
Met: Jeroen Weekers (gemeente Eersel/RDC De Kempen), Lotte Meindertsma en Gijs de Groot.
Vijf Brabantse plattelandsgemeenten werken samen om hun datagedreven werken ambities te vervullen in het “Rural Datacenter De Kempen”. Dit initiatief toont aan dat datagedreven werken niet alleen voorbehouden is aan grote organisaties, maar dat ook kleinere organisaties waarde kunnen halen uit hun data. Jeroen Weekers is projectmanager van het RDC De Kempen en vertelt in deze aflevering over het ontstaan van het initiatief, hoe de samenwerking tussen de gemeenten tot stand kwam en wat datagedreven werken oplevert voor de Kempengemeenten.
Show Notes:
Routekaart, proces voor onderzoek met data.
#20 Datagedrevene werken bij de provincie Noord-Brabant
Met: Marcel Thaens (provincie Noord-Brabant) en Christian Verhagen
De provincie Noord-Brabant zet steeds meer in op datagedreven werken. In deze podcast is Marcel Thaens te gast. Hij is CIO van de provincie en één van de initiatiefnemers van de Interprovinciale Digitale Agenda (IDA). Zijn ambitie is om samen met de andere provincies data steeds beter en slimmer in te zetten bij maatschappelijke opgaves. Daar is niet alleen maar techniek voor nodig, maar ook een andere manier van werken.
#19 Prof. dr. Jaap van den Herik: Kunnen computers rechtspreken?
Met: Prof. dr. Jaap van den Herik (Universiteit Leiden) en Christian Verhagen
In deze aflevering is prof. dr. Jaap van den Herik te gast. Hij is professor Informatica en Recht en voorzitter van de Board of Directors van het Leiden Centre of Data Science (LCDS). Daarnaast is hij één van de eerste onderzoekers in Nederland die zich bezig hield met kunstmatige intelligentie. In 1991 sprak hij zijn oratie uit met de titel ‘Kunnen computers rechtspreken?’ Een vraag die nog altijd relevant is, zeker gezien de ontwikkelingen sinds die die tijd. In de podcast gaan we in gesprek over deze vraag en de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie.
#18 Het belang van datagovernance en -kwaliteit
Met: Irma Walraven (Programmamanager Datagovernance/ Ministerie van OCW) en Christian Verhagen
Data biedt kansen, maar om deze kansen te benutten moet data ook als ‘asset’ worden gezien, waarbij de kwaliteit voorop staat. In deze podcast is Irma Walraven te gast, Programmamanager Datagovernance en -kwaliteit bij het Rijk. Datagovernance gaat over de sturing, inrichting en organisatie van data. Dit vraagt een veranderkundige aanpak waarbij op alle niveaus aandacht is voor het belang van data. We gaan in op ‘good datagovernance’ als voorwaarde en katalysator van datagedreven werken, de rol van de Chief Data Officer (CDO) en het delen van data in publiek-private samenwerkingen.
Show notes:
In deze presentatie meer informatie over het Rijksbreed Platform Datagovernance en Kwaliteit.
#17 Prof. dr. Jeroen van den Hoven over technologie en ethiek
Met: Jeroen van den Hoven (TU Delft) en Christian Verhagen
Te gast is Jeroen van den Hoven, hoogleraar technologie en ethiek aan de TU Delft. Technologie en ethiek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ethiek is vergelijkbaar met maatschappelijke ‘requirements’ waarbij invulling wordt gegeven aan de borging van onze publieke waarden. Technologie en ethiek kunnen schuren, maar door ethiek al in het ontwerp mee te nemen kunnen ze elkaar juist versterken. Ethisch innoveren wordt dan ook steeds belangrijker en brengt kansen met zich mee voor Europa en voor Nederland. Dit vraagt wel bestuurlijke daadkracht, een stevige rol van de overheid en dito investering. Daar is voor Nederland nog veel te doen.
#16 Terroristische aanslagen voorspellen met data, verhalen en scenario’s.
Met: Peter de Kock en Christian Verhagen
Peter de Kock begon zijn carrière op de filmacademie en trok vervolgens als documentairemaker door conflictgebieden als Sierra Leone. Daarna begon hij bij de politie waar hij leiding gaf aan een geheime afdeling van de Nationale Politie. Daar zette hij het denken in scenario’s voort en combineerde dit denken met data om terroristische aanslagen te kunnen voorspellen. In 2014 promoveerde hij op dit onderwerp. Inmiddels heeft hij de politie verlaten en helpt hij overheden en bedrijven vanuit zijn bedrijf Pandora Intelligence. Daarnaast is hij in december benoemd als Professor of Practice in data science op het gebied van criminaliteit en veiligheid aan de Jheronimus Academy of Data Science. In deze podcast gaan we in op zijn loopbaan en het gebruik van data bij opsporing.
#15 Marleen Stikker over ‘Het internet is stuk’
Met: Marleen Stikker en Christian Verhagen
Internetpionier Marleen Stikker vertelt in deze aflevering van de Nationale Data Podcast over haar recente boek ‘Het internet is stuk’. Het internet brengt ons veel goeds, maar we zijn ook onze digitale soevereiniteit kwijtgeraakt. Bedrijven en overheden verzamelen data en tegelijkertijd worden er veel valse claims gedaan over de mogelijkheden van data en kunstmatige intelligentie. In deze podcast gaan we in gesprek met Marleen Stikker over de keerzijde van het groeiende gebruik van data, de macht van de techreuzen en wat we daar zelf aan kunnen doen.
Show Notes:
Het boek ‘Het internet is stuk: Maar we kunnen het repareren’ is een must-read voor iedereen geintereseerd in data, privacy en technologie. Het boek is te bestellen via deze link.
#14 Wethouder Saskia Bruines over de Haagse datagedreven ambities
Met: Saskia Bruines (wethouder Den Haag) en Christian Verhagen
De gemeente Den Haag zet in op het slim gebruik maken van data om meer publieke waarde te creëren voor de stad en beleid effectiever te kunnen uitvoeren. Daarbij zet Den Haag zich als internationale stad van vrede en recht in voor het samenbrengen van partijen om de dialoog te voeren over hoe artificiële intelligentie op een ethisch verantwoorde wijze kan worden toegepast zonder dat daarbij menselijke waarden in het geding raken. In deze podcast vertelt wethouder Saskia Bruines (Economie, Internationaal en Dienstverlening) over de ambitie en datastrategie van de gemeente, het belang van samenwerking met nationale en internationale partners en waarom Den Haag de eerste 5G smart city van Nederland wil worden.
Show Notes:
Meer weten over de Haagse datagedreven ambities? Je leest hierover in het nieuwe Coalitieakkoord ‘Samen voor de Stad’
Of kijk de filmpjes over het belang van Urban Data Centers en over de week van het Algoritme.
#13 Smart City Zwolle en de ‘Natte Voeten Sensor’.
Met: Marcel Broekhaar en Christian Verhagen.
De gemeente Zwolle zet data en slimme technologie in om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Daarbij worden actief inwoners van de stad betrokken, bijvoorbeeld door inwoners zelf met sensoren data te laten verzamelen over onder andere luchtkwaliteit, neerslag, verdamping, hitte en wind. Op basisscholen wordt al aandacht besteed aan data en technologie, bijvoorbeeld door kinderen zelf sensoren te laten maken. In deze podcast spreken we met Marcel Broekhaar, de programmamanager slimme samenleving van de Gemeente Zwolle, en gaan in op Smart Zwolle en wijze waarop inwoners en partners daarbij worden betrokken.
Show Notes:
Meer informatie over Smart Zwolle en het project ‘SensHagen’ is te vinden via www.senshagen.nl en www.zwolle.nl/hub
Op het Esri International User Conference mocht Marcel Broekhaar als een van de keynote sprekers het verhaal achter Smart Zwolle delen. Zijn keynote is hier te zien:
#12 De Dutch Innovation Factory, een broedplaats voor ICT-onderwijs, ondernemers en de overheid.
Met: Eric de Kruik (Dutch Innovation Factory), Martijn de Groot (gemeente Zoetermeer) en Gijs de Groot.
De Dutch Innovation Factory is een broedplaats waar ICT-onderwijs, ondernemers en de overheid samenkomen om maatschappelijk relevante innovaties tot stand te brengen. Data is een essentieel ingrediënt in veel van deze innovaties. De Dutch Innovation Factory werkt nauw samen met de gemeente Zoetermeer om steeds succesvoller te worden. Programmamanager Eric de Kruik van Dutch Innovation Factory en projectmanager Martijn de Groot van de gemeente Zoetermeer vertellen in deze podcast over de (maatschappelijke) resultaten en het belang van de Factory voor de gemeente.
#11 Ondernemen en opleiden in data science bij ‘data-universiteit’ JADS
Met: Bas van Leeuwen (Jheronimus Academy of Data Science) en Christian Verhagen
De Jheronimus Academy of Data Science (JADS) is één van de snelst groeiende Universitaire organisaties in Nederland. JADS is op gericht door de Technische Universiteit Eindhoven, de Tilburg University (TiU), de provincie Noord-Brabant en de gemeente ’s-Hertogenbosch. JADS leidt de meest gewilde beroepsgroep van deze tijd op, data scientists. Tegelijkertijd heeft JADS tal van partnerships met bedrijven en overheden om samen met studenten te werken aan maatschappelijk relevante vraagstukken. In deze podcast spreken we met Bas van Leeuwen, als Business Development Director van JADS verantwoordelijk voor deze partnerships.
#10 Innovatie en onderzoek bij Digicampus
Met: Thanim van Dokkum (Logius), Wendy van Donge (Logius), Nitesh Bharosa (TU Delft) en Christian Verhagen
Afgelopen zomer werd Digicampus gelanceerd door staatssecretaris Knops (BZK). Digicampus is geïnitieerd door TU Delft, Logius, ICTU en NL Digital en biedt een broedplaats voor kennisdeling en het versnellen van innovatie. Als kennis- en innovatiehub komen wetenschap, overheid, bedrijfsleven en inwoners bij elkaar om samen innovaties mogelijk te maken. In deze podcast spreken we met Digicampus over het doen van onderzoek en hoe digitale innovaties in de publieke sector versneld kunnen worden.
Show Notes:
Wil je meer weten over de Digicampus? Op de website, in de nieuwsbrief en in dit artikel in Logius magazine vind je meer informatie. Ter lering en vermaak vind je hier een filmpje van Digicampus waarin de hoogleraren Marijn Janssen en Jeroen van den Hoven meer uitleg geven over innovaties en de vraagstukken daarbij.
#9 In gesprek met Kees Verhoeven over algoritmes en AI
Met: Kees Verhoeven (Kamerlid D66) en Christian Verhagen
Recent deed Tweede Kamerlid Kees Verhoeven (D66) een voorstel voor een meldplicht voor algoritmes en een onafhankelijke toezichthouder. Het gebruik en de mogelijkheden van algoritmes nemen toe, maar de politiek ziet daarbij ook risico’s. Tegelijkertijd liggen er voor Nederland ook kansen om in te zetten op Artificiële Intelligentie (AI). Het Strategisch Actieplan AI beoogt deze kansen te pakken, maar is aldus Kees Verhoeven onvoldoende. In deze podcast gaan we in op het voorstel voor een algoritmemeldplicht en op het Strategisch Actieplan AI.
#8 Publieke innovatie en de wetenschap.
Met: Professor Albert Meijer (Universiteit Utrecht) en Christian Verhagen
De wetenschap bestudeert innovatie in de publieke sector, maar is daarnaast steeds vaker een partner bij deze innovaties. In living labs werken overheden, wetenschappers en stakeholders samen om met data en technologie maatschappelijke waarde te creëren. Daarnaast doet de wetenschap ook onderzoek naar de sociale impact van de innovaties en de ethische aspecten van technologie. In deze podcast gaan we hierover in gesprek met Albert Meijer, professor Publieke Innovatie aan de Universiteit Utrecht.
#7 Informatiegestuurd Werken bij de gemeente Den Haag
Met: Ard Mulder en Michiel Deerenberg (gemeente Den Haag) en Christian Verhagen
Het programma Informatiegestuurd Werken van de gemeente Den Haag richt zich op data governance, business intelligence en voorspelmodellen (algoritmes). De gemeente heeft een enorme berg data waarmee maatschappelijke vraagstukken effectiever kunnen worden aangepakt. Binnen het programma zijn twee voorspelmodellen getraind waarmee voorspellingen gedaan kunnen worden over (leerplichtige) thuiszitters en het gebruik van de Wmo. In deze podcast spreken we met Ard Mulder en Michiel Deerenberg van de gemeente Den Haag over het programma en de beide voorspelmodellen.
#6 De Data Science Hub van VNG Realisatie
Met: John van Ameijde en Mark Gremmen (VNG Realisatie) en Christian Verhagen
Het gebruik van big data en data science staat bij veel gemeenten hoog op de agenda. Toch ervaren veel gemeenten dit als een grote stap. De Data Science Hub van VNG Realisatie biedt ondersteuning bij de transitie naar datagedreven werken en de aanpak van maatschappelijke vraagstukken. Zo wordt data science toegepast om samen met gemeenten en GGD kwetsbare inwoners zichtbaar te maken. In deze podcast gaan we hierover in gesprek met John van Ameijde en Mark Gremmen van VNG Realisatie.
Show Notes:
Wil je meer weten over datagedreven werken bij gemeenten? Neem dan contact op met Christian Verhagen via christian.verhagen@vka.nl. Wil je meer weten over de Data Science Hub? Lees het artikel ‘Data science maakt kwetsbare inwoners zichtbaar’ op iBestuur en kijk hier voor de GitHub. Medewerkers van gemeenten kunnen zich aanmelden voor ‘Data Science Hub’ via het VNG forum.
#5 De datawerkplaats en de digitale competenties van de gemeente Gouda
Met: Martiene Branderhorst (Gemeente Gouda) en Christian Verhagen
De gemeente Gouda werkt in de datawerkplaats samen met andere overheden en de wetenschap. Het doel van deze samenwerking is om toegepaste kennis te ontwikkelen over datapraktijken in de publieke sector. Hoe ga je bijvoorbeeld om met ethische vragen bij dataprojecten, en welke competenties zijn nodig binnen een datagedreven organisatie? In deze podcast gaan we hierover in gesprek met Martiene Branderhorst, gemeentesecretaris en algemeen directeur van de gemeente Gouda.
#4 Datagedreven innovatie bij de provincie Zuid-Holland
Met: Christian Verhagen en Jan van Ginkel (provincie Zuid-Holland)
De provincie Zuid-Holland zet vol in op innovatie met data en technologie. Op allerlei plekken binnen de provincie ontstaan datagedreven initiatieven waarbij het creëren van maatschappelijke waarde voorop staat. De provincie staat dan ook midden in de digitale transformatie. Maar hoe houd je grip op die datagedreven innovaties, en wat betekent digitale transformatie eigenlijk voor de overheid? In deze podcast gaan we hierover in gesprek met Jan van Ginkel, loco-provinciesecretaris en concerndirecteur van de provincie Zuid-Holland.
#3 Mensenhandel opgespoord met behulp van data
Met: Gijs de Groot, Steef de Vries.
De Inspectie SZW houdt toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving over arbeidsomstandigheden, de arbeidsmarkt, arbeidsverhoudingen en het sociale zekerheidsstelsel. De Inspectie gebruikt steeds vaker data bij het uitvoeren van haar taken. Zo berichtten diverse media onlangs dat de Inspectie samen met ABN Amro en de Universiteit van Amsterdam met behulp van data mensenhandel opspoort. In deze podcast gaan we in gesprek met Steef de Vries, strategisch adviseur bij de Inspectie SZW en een van de trekkers van dit project.
Shownotes:
- Mensenhandel opgespoord via bankgegevens (NOS)
- ABN Amro speurt met big data succesvol naar uitbuiting en mensenhandel (Trouw)
#2 In gesprek met de CDO van Den Haag
Met: Gijs de Groot, Tanaquil Arduin.
De gemeente Den Haag is een van de weinige (overheids)organisaties met een Chief Data Officer. In deze aflevering van de Nationale data podcast gaan we in gesprek met Tanaquil Arduin. Zij gaat in op de invulling van haar rol en werkzaamheden als CDO bij de gemeente. Tevens vertelt zij over de datastrategie van de gemeente en welke stappen de gemeente zet op het gebied van datagedreven werken.
#1 Algoritmes en de overheid
Met: Gijs de Groot, André Hendriks.
Bedrijven maken veelvuldig gebruik van algoritmes – bijvoorbeeld om gericht advertenties aan te bieden -, maar ook de overheid doet dat. Deze podcast staat in het teken van algoritmegebruik door de overheid. Hoe past de overheid algoritmes toe? Kleven daar ook risico’s aan? En is een overheid die algoritmes gebruikt nog wel te vertrouwen? Algoritme-expert van VKA André Hendriks geeft in deze aflevering zijn visie op dit vraagstuk.
Shownotes: