Het rapport mogelijkheden om de afhankelijkheid van ICT-leveranciers te verminderen is gepubliceerd.
Op 8 april 2015 is door de Tweede Kamer gedebatteerd over het Parlementair onderzoek naar ICT-projecten bij de overheid door de Tijdelijke commissie ICT (‘commissie Elias’). Het beeld bij de Tweede Kamer is dat de rijksoverheid te veel afhankelijk is van een aantal grote dominante ICT-leveranciers en daardoor te veel geld uitgeeft aan hun producten en diensten. Daarnaast leeft het beeld dat open source te weinig wordt ingezet om die afhankelijkheid te verminderen. Naar aanleiding van dit debat is op 14 april 2015 een motie over het gebruik van open standaarden, leveranciersonafhankelijkheid en open-sourcesoftware toepassingen aangenomen. De motie verzoekt de regering onder andere om te onderzoeken hoe door middel van exitstrategieën de overheid minder afhankelijk kan worden van ICT-aanbieders.
Rol VKA
Ter beantwoording van deze vraag is door VKA in samenwerking met Berenschot en RAND Corporation een advies rapport geschreven. Het rapport beantwoordt twee hoofdvragen. In de eerste plaats benoemt het de mogelijkheden voor overheidsorganisaties om minder afhankelijk te worden van ICT-leveranciers. In de tweede plaats wordt ingegaan op strategieën die zijn gericht op wisseling van dominante ICT-leveranciers.
Bespreking in de Kamer
Het rapport levert een aantal belangrijke conclusies op die ook in de Kamer zijn besproken. In een economisch stelsel dat is gebaseerd op samenwerking tussen afnemers en leveranciers is leveranciersafhankelijkheid onvermijdelijk. De technische complexiteit maakt het niet eenvoudig om een bestaande afhankelijkheid te verminderen, maar er zijn preventieve maatregelen mogelijk zoals investering in kennis, zelfbouw, gebruik van open source en open standaarden. Open source is daarbij vanuit het oogpunt van kosten, bruikbaarheid en afhankelijkheid niet zaligmakend. En de mogelijkheden om de afhankelijkheidsrelatie met een leverancier te doorbreken zijn door diverse risico’s beperkt. Bij het beëindigen van een relatie met een leverancier blijkt de business case voor vervanging van organisatie kritische en organisatiebrede systemen vaak moeilijk rendabel te maken. Wisseling van leverancier kan leiden tot verlies aan functionaliteit, uitval en hoge kosten en nieuwe afhankelijkheid.